Natuurvriendelijke inrichting van de oevers van de Vrouwvliet te Mechelen

Een Ecologische Metamorfose in Mechelen en Sint-Katelijne-Waver

De rivier de Vrouwvliet, die door de gemeenten Mechelen en Sint-Katelijne-Waver stroomt, heeft een indrukwekkende ecologische transformatie ondergaan. Het betreft een traject van zo’n 3 km.

Deze werkzaamheden zijn voornamelijk en professioneel uitgevoerd door de firma’s Van Raak L. BV en EcoOever BV, die toonaangevend zijn op het gebied van de aanleg en het herstel van oevers.

 

Vanaf de Maanstraat tot aan het Tivolipark werden, waar mogelijk, de betonnen oeverbescherming en verhardingen verwijderd. In totaal ging het om maar liefst 1.000 ton verharding.
De oever werd verlaagd en vervangen door zachthellende oevers, die ecologisch gezien veel waardevoller zijn voor inheemse planten en dieren.

In sommige gebieden, waar de betonnen oever niet volledig verwijderd kon worden, werd een vooroever gecreëerd. Deze ondiepe zone werd verhoogd met grond en beplant met rietvegetatie. Houten paaltjes, ongeveer 6.000 stuks, met daartussen gebogen wilgentakken en een voorbeplante georol, zorgen ervoor dat het aangeplante riet niet wegzakt.

 

De veelvuldig geplaatste voorbeplante georollen (30×300) zijn NTMB-gecertificeerd. Deze certificering benadrukt de focus op duurzaamheid, ecologische impact en technische prestaties. Daardoor zijn ze bijzonder geschikt voor toepassingen in waterbeheer en oeverherstel, met als doel het behoud en de verbetering van het milieu.

Positieve Effecten voor de Ecologie en Waterkwaliteit

Het resultaat is een natuurlijkere waterloop die niet alleen het waterleven bevordert, maar ook een hoger zuiverend vermogen heeft, wat belangrijk is voor de toekomst van deze waterweg.
Dankzij deze ingrepen kunnen de waterorganismen in en langs de Vrouwvliet zich beter ontwikkelen. De rietkragen spelen een cruciale rol in de zuivering van het water, wat de waterkwaliteit aanzienlijk verbetert.
Bovendien zorgen de ondiepe zones voor extra variatie in de stroming, wat bijdraagt aan een gezonde ecologische dynamiek in het water.

Extra Ruimte voor de Waterloop

De ecologische herinrichting van de oever heeft ook extra ruimte gecreëerd voor de Vrouwvliet. De herstelde zone biedt de rivier nu de mogelijkheid om 15.000 m³ extra water te bergen. Dit zorgt ervoor dat de omgeving beter bestand is tegen hevige regenval, die in de toekomst naar verwachting frequenter zal optreden door klimaatverandering. Deze herinrichting biedt daarmee zowel ecologische voordelen als een bijdrage aan de klimaatbestendigheid van het gebied.

Het Voormalige Slibontwateringsbekken en Ontharding van de Parkeerzone

Slibontwateringsbekken
Naast het herstel van de oever werd tijdens de werkzaamheden ook het voormalige slibontwateringsbekken aan de Grote Nieuwendijkstraat gesloopt. Hier werden het aanwezige slib, drainagezand, drainagebuizen en folies verwijderd. De omliggende dijken werden afgegraven en het gebied wordt nu voorzien van nieuwe grond. Op deze locatie zal een bos worden aangeplant, wat bijdraagt aan de vergroening en biodiversiteit van het gebied.

Ontharding van de Parkeerzone
Op een andere locatie, ter hoogte van het Tivolipark in Mechelen, werd een voormalige parkeerzone onthard. De oever ter hoogte van de kinderboerderij werd heringericht en er werd een houten vlonder langs het water geplaatst. Dit zorgt niet alleen voor een esthetische verbetering van de omgeving, maar biedt bewoners en bezoekers ook de mogelijkheid om intensiever van het water te genieten en meer betrokken te raken bij de natuur rondom de rivier.

Dit type werkzaamheden maakt eveneens deel uit van het uitgebreide werkgebied van Van Raak L. BV en EcoOever BV.

Conclusie

Het oeverherstel van de Vrouwvliet in Mechelen en Sint-Katelijne-Waver is een duidelijk voorbeeld van hoe ecologische opwaardering kan bijdragen aan zowel natuurherstel als klimaatadaptatie. De ingrepen verbeteren niet alleen de waterkwaliteit en bevorderen het waterleven, maar bieden ook extra ruimte voor waterberging, wat de regio beter bestand maakt tegen toekomstige klimaatschommelingen. Het project is een waardevolle stap richting een duurzamer en ecologisch gezonder beheer van waterlopen in stedelijke gebieden.

Lees meer

NTMB: implementatie in beeld

Wat is NTMB?

NTMB staat voor NatuurTechnische MileuBouw waarbij de focus op natuurinclusief ontwerpen, ontwikkelen, werken en beheren ligt.
Er wordt gewerkt met natuurvriendelijke materialen zoals ecologische oeverbescherming, kokosmatten, gevlochten riet, etc…

Toepassingsgebied

Bij Van Raak L. BV betreft het vaak implementatie van geotextielen en geomaterialen, al dan niet voorbeplant en opgekweekt met inheemse helofyten. De toepassingen vinden voornamelijk plaats in teen- en taludversterking en voor het tijdelijk onderdrukken van erosie.

In de toegevoegde foto’s kunt u de evolutie zien bij de aanleg van een vispassage, professioneel uitgevoerd door ons eigen personeel. Door het gebruik van NTMB-gecertificeerd, biodegradeerbaar weefsel type 4 is dit een duurzame en natuurvriendelijke manier om de oevers te verstevigen en optimale doorgroei te garanderen.

NTMB versus traditionele bouwtechnieken?

Sommige werken kunnen nu eenmaal niet zonder traditionele bouwtechnieken maar kunnen wel ondersteund en versterkt worden door NTMB-materialen of technieken. Ze zijn dus geen concurrenten maar complementair met elkaar.
Klassieke bouwmaterialen en NTMB-materialen zullen elkaar ondersteunen en versterken bij natuurinclusief werken zodat ons ecosysteem bewaard en mogelijks zelfs versterkt wordt.
Een mooi voorbeeld hiervan zijn de Dijleterrassen in Mechelen: De oevers van de Dijle waren verhard en men heeft die betonnen oeverversteviging afgezaagd, volledig weggehaald en van planten voorzien. De ondergrond is nog steeds in beton, maar de waterrand werd ecologisch heraangelegd zodat ook planten en dieren er kunnen floreren.

Lees meer

Fiets- en voetgangersbruggen. Louter functioneel?

Een fiets- en voetgangersbrug is een vaste verbinding voor voetgangers en fietsers, tussen twee punten die gescheiden zijn door een rivier, kanaal, kloof, dal, weg, spoorweg of een ander obstakel. Ze worden gedimensioneerd volgens Eurocode 7 en de geldende voorschriften afhankelijk van de overspanning en de te dragen lasten.

Tot zover de functionele functie. Bij het ontwerp van een brug proberen we zoveel mogelijk tot de verbeelding van de klant te spreken. Naast de wensen van de klant wordt er rekening gehouden met de karakteristieken van de omgeving en het budget. De materiaalkeuze is hier een bepalende factor om tot een brug te komen dat voldoet aan de duurzaamheidseisen van de klant, dat past in hun financiële plaatje en dat in harmonie is met de omgeving.

In opdracht van Delhaize hebben we in Ekeren een fiets- en voetgangersbrug geplaatst over de Kaartse Beek. De brug werd volledig door ons gedimensioneerd, berekend, ontworpen, geproduceerd en geplaatst op locatie. De onderbouw en de leuning is opgebouwd uit staal en werd voorzien van een oppervlaktebehandeling uit metallisatie en poedercoating in dezelfde kleur als de leuning en gevelbekleding van het gebouw. De vorm van de leuning werd ook doorgetrokken van het gebouw naar de brug. Het dek werd opgebouwd uit glasvezelversterkte panelen en voorzien van een slijtlaag als antislip. De kleur van de slijtlaag werd gekozen in functie van de klinkers voor en achter de brug.

Lees meer

Vogelkijkhut te Herckenrode

Op de abdijsite Herckenrode hebben we een vogelkijkhut geplaatst vlakbij de parking aan de Tuiltermolen. Hier kan je genieten van het uitzicht op de Demervallei en zijn moeras-en watervogels.

Lees meer

Kokosrol – Bouwen aan een groener waternet?

De georol, biorol of beter bekend als ‘kokosrol’ is een bouwmateriaal dat valt onder de Natuurtechnische Milieubouw (NTMB). NTMB is een zorgsysteem dat de kwaliteit en technische informatie over deze natuurlijke materialen en hun toepassingen verbeterd. De producent of leverancier kan voor zijn zorgsysteem gecertificeerd worden door een keuringsinstelling zoals COPRO. Van Raak behaalde in 2017 als éérste in België het NTMB certificaat.

Lees meer